Cấp cứu F0 tại nhà
TP HCMNhận tin báo cụ ông 77 tuổi khó thở, bác sĩ tự nguyện Võ Việt Hản cùng đồng nghiệp liền đến nhà bệnh nhân tại phường Tân Kiểng, quận 7.
Tổ 3 người mang theo túi công cụ vào nhà kiểm tra cho bệnh nhân lúc nửa đêm, giữa tuần trước. "SpO2 60%, Glasgow 13 điểm. Cho thở oxy qua mặt nạ có túi", bác sĩ Hản ra y lệnh. Glasgow là thang điểm hôn mê, gồm 15 mức điểm để đánh giá và phân loại các kết quả của tổn thương não. 13 điểm là ở chừng độ thương tổn não nhẹ. SpO2 là chỉ số đo oxy trong máu, dưới 94% là dấu hiệu hiểm được Bộ Y tế khuyến cáo phải can hệ viên chức y tế ngay.
Sau khi sơ cứu, hô hấp bệnh nhân ổn định, bác sĩ Hản cùng bác sĩ Trần Thị Yến Nhi và một đồng nghiệp chuyển di bệnh nhân ra xe cấp cứu. Người bệnh lớn tuổi, bệnh nền đái tháo đường, nhồi máu cơ tim, nên tổ y tế theo dõi rất sát từng sinh hiệu của bệnh nhân, liên tiếp rà soát các chỉ số.
Xe đi được hai phần ba quãng đường, rà thấy bệnh nhân mạch yếu, bộ hạ lạnh, SpO2 còn 40%, nhịp tim 30 lần/phút, thầy thuốc Hản cùng bác sĩ Nhi bóp bóng, nhồi tim cho bệnh nhân.
Sau 15 phút nhồi tim trên xe cấp cứu, bệnh nhân duy trì được sự sống đến bệnh viện Bình Chánh. Tại đây, tổ y tế được sự giúp sức của các y thầy thuốc đấu cấp cứu bệnh nhân.
Đây là một trong những bệnh nhân nặng mà tổ Covid-19 cộng đồng do thầy thuốc Hản đảm trách tại phường Tân Kiểng, đã hỗ trợ thành công vào lúc ấy. Mỗi ngày nhóm anh thu nạp khoảng 50-60 cuộc gọi từ gia đình các bệnh nhân Covid-19 cần tương trợ. Trong đó khoảng 15-20 trường hợp cần đến nhà để thăm khám, hỗ trợ cấp cứu.
Bệnh nhân khó thở, SpO2 xuống thấp là những cảnh huống tiêu biểu mà các tổ y tế cộng đồng thường gặp khi đến nhà cấp cứu. Sự có mặt kịp thời của các y thầy thuốc tại các phường giúp giảm số ca trở nặng, tử vong do Covid-19.
"Hôm đó vừa chuẩn bị ăn cơm trưa thì tôi nhận điện thoại báo cụ bà 70 tuổi ở khu phố 2, phường Tân Thuận khó thở. Nhà ở trong hẻm nên tôi lấy xe máy chạy thẳng đến nhà bệnh nhân", bác sĩ Nguyễn Thị Sương 26 tuổi, Tổ Y tế cộng đồng phường Tân Thuận Tây, nhớ lại.
Chỉ số SpO2 của bệnh nhân chỉ 65%. bác sĩ Sương cấp tốc gọi xe cấp cứu, rồi cho bệnh nhân dùng thuốc theo phác đồ, vừa sơ cứu tại chỗ vừa lấy mẫu.
"Lúc này cụ bà chẳng thể chuyện trò nhưng rất may vẫn còn tỉnh. Chúng tôi cắp theo bình oxy, dìu bà lên xe máy đưa ra xe cấp cứu ở đầu hẻm. Chưa bao giờ tôi thấy con hẻm dài như thế", bác sĩ Sương kể lại.
"Chỉ số SpO2 thấp như vậy rất hiểm nguy nếu không được xử trí kịp thời. May mắn mọi việc tiện lợi, cụ bà đã được sơ cứu và chuyển đến bệnh viện sớm. bữa qua khi tôi hỏi thăm, con trai bà cho biết nay bà đã chuyện trò được qua điện thoại với các con, tôi rất mừng".
Hiện đã là tuần thứ hai bác sĩ Sương, làm việc tại Bệnh viện Quận 7, tham dự đảm nhiệm Tổ Y tế cộng đồng tại phường Tân Thuận Tây. Tổ của bác sĩ Sương hiện có 2 bác sĩ và 5 sinh viên tình nguyện. làng nhàng mỗi ngày nhóm đến khám, cấp cứu và hỗ trợ cho hơn mười gia đình có F1, F0.
"Trường hợp F0 nhẹ, chỉ ho, sốt, chúng tôi đến khám, sau đó phân công các bạn sinh viên tự nguyện theo dõi cho tới khi bệnh nhân hết hẳn các triệu chứng", bác sĩ Sương san sẻ.
Mô hình Tổ Y tế cộng đồng được UBND quận 7 phối hợp trọng điểm Y tế quận 7, Bệnh viện quận 7 triển khai dưới sự cố vấn chuyên môn của các chuyên gia Bộ Y tế, thầy thuốc Võ Hải Sơn - Trưởng phòng Giám sát và xét nghiệm thuộc Cục phòng chống HIV/AIDS, Team 5F do tấn sĩ Nguyễn Thu Anh làm trưởng nhóm, giảng sư và sinh viên trường Đại học Y Thái Bình, Đại học Y tế công cộng. Mỗi tổ được trang bị 2 số điện thoại hotline, các trang thiết bị y tế, đồ bảo hộ, thuốc cấp cứu và một xe cứu thương.
Danh sách hotline các tổ y tế cộng đồng quận 7
Hơn 100 viên chức y tế của quận 7 cùng 50 sinh viên y khoa được chia thành các tổ chịu bổn phận ở các phường. Tùy vào số dân của mỗi phường, mỗi tổ có khoảng 2 thầy thuốc và 5 sinh viên tự nguyện dự tương trợ. Thành viên các tổ được tập huấn 5 buổi các kiến thức về Covid-19.
bác sĩ Nguyễn Thị Thu Nga, Phó giám đốc Bệnh viện Quận 7, trực tiếp điều phối, quản lý hoạt động các tổ y tế. Bà cho biết công việc hàng ngày của các tổ là tiếp thụ cuộc gọi trực tiếp từ các F0 trong khu vực tổ quản lý và từ người dân có nhu cầu trông nom y tế, hoặc từ mạng lưới Thầy thuốc đồng hành. Tùy tình trạng sức khỏe của người gọi, tổ y tế sẽ trấn an tâm lý và chỉ dẫn tự theo dõi sức khỏe tại nhà hoặc tới khám, kê đơn hoặc đưa người dân đi cấp cứu.
Khi người dân báo gia đình có người xuất hiện triệu chứng nghi nhiễm nCoV, tổ y tế đến nhà xét nghiệm nhanh và xử lý theo kết quả xét nghiệm.
Gia đình nào có F0 mà không có máy đo SpO2, tổ tới nhà khám để phát hiện các dấu hiệu chuyển nặng, nhóm nguy cơ cao mắc bệnh nặng (người cao tuổi, người mắc bệnh nền, nữ giới có thai), đo SpO2, cho mượn máy để người dân có thể tự theo đõi sức khỏe và gọi điện báo kịp thời. Với F0 chỉ số SpO2 dưới 94%, Tổ sơ cứu ban sơ và liên tưởng bệnh viện rồi chuyển bệnh nhân đi bằng xe cấp cứu của tổ.
Các tổ đang quản lý, trông nom, theo dõi hơn 2.579 F0 và 1.841 F1 cách ly tại nhà. Trong tuần đầu tháng 8, 10 tổ y tế cộng đồng của quận đã khám cho 550 F0 tại nhà và 1.550 F0 qua điện thoại, chuyển 111 F0 tới các bệnh viện theo phân tuyến tại TP HCM. Các tổ cũng kết hợp với mạng lưới bác sĩ đồng hành phát hiện, xử trí 6 trường hợp F0 nặng.
Với F1, tổ đã đến khám cho 445 ca, tư vấn qua tổng đài 1265 ca. Tổ cũng đã xét nghiệm nhanh cho 331 người có thể hiện nghi mắc Covid-19.
tấn sĩ Nguyễn Thu Anh san sẻ đây là mô hình mới giúp coi ngó sức khỏe kịp thời cho F0, F1 tại cộng đồng và giảm tử vong bằng cách phát hiện sớm F0 có nguy cơ chuyển nặng để coi ngó và điều trị ngay tại cộng đồng. Trường hợp nặng, vượt năng lực xử trí của cán bộ y tế cơ sở, bệnh nhân sẽ được chuyển tới các bệnh viện tuyến trên hoặc bệnh viện quận kịp thời.
"Nhân rộng mô hình này dựa vào nguồn lực nhân viên y tế tại chỗ sẽ giúp giảm tải cho ngành y tế, các bệnh viện tuyến trên, giảm tỷ lệ chuyển nặng và tử vong", bà Thu Anh nhận định.
Lê Cầm
Các bệnh viện đang lâm vào cảnh thiếu trang thiết bị y tế và phòng hộ khi ghi nhận hàng nghìn ca nhiễm mới mỗi ngày. Để tương trợ lực lượng tuyến đầu, các cá nhân chủ nghĩa và doanh nghiệp có thể đồng hành cùng chương trình "Tiếp sức cho tâm dịch". Xem chi tiết tại đây.
