Những cuộc gọi từ xa phát hiện F0 nguy khốn
Thấm mệt sau một ngày làm việc, bác sĩ Bạch Thái An xốc lại tinh thần, ngồi vào bàn, chú tâm nhìn vào danh sách bệnh nhân dài dằng dặc cần tư vấn.
21h ngày 8/9, đầu dây bên kia vang lên giọng nam trẻ tuổi. "Chắc là con trai bệnh nhân", thầy thuốc An nghĩ. Giọng gấp gáp, người gọi cho biết bố anh ngoài 50 tuổi, đang khó thở. Gia đình đã cố tiếp cận các cơ quan y tế địa phương nhưng do quá tải nên chưa bên nào tương trợ được.
Đánh giá người bệnh nguy cơ suy hô hấp nặng nhưng nhà không có máy đo SpO2 để thẩm tra, thầy thuốc An chỉ dẫn người con trai cách cho bệnh nhân thở để khắc phục phần nào tình trạng khó thở. Cách thức là mím môi và hít vào bằng mũi trong hai nhịp, giữ 3-5 giây, chúm môi như đang thổi sáo rồi thở ra từ từ bằng miệng trong 4 nhịp để tập thở. Cùng lúc, bác sĩ thúc giục gia đình đấu gọi y tế địa phương, còn bản thân cô ngay tức thì gửi thông báo cho trưởng nhóm bác sĩ tham mưu từ xa, yêu cầu trong thời gian ngắn nhất phải kết nối được với y tế địa phương để cấp cứu người bệnh.
"Tuy nhiên do tình hình quá tải bệnh nhân, bộ phận cấp cứu 115 tiếp nhận thông báo nhưng chưa thể cử đội y tế đến nhà bệnh nhân tức thời", An nói.
Nhấc máy gọi lại cho con trai người bệnh, bác sĩ Thái An được báo là gia đình đang cầm cố giúp bệnh nhân cầm cự bằng cách thở nhờ bình oxy, chờ cấp cứu đến. May mắn, hơn 30 phút thở oxy, bệnh nhân đỡ khó thở hơn. Tuy nhiên, bác sĩ An vẫn liên tiếp cập nhật từ xa tình trạng bệnh nhân và tầm giao thông từ trọng điểm y tế hoặc các số cấp cứu để tương trợ gia đình.
Khoảng hai tiếng sau, điện thoại cô nhận được tin nhắn báo bệnh nhân đang nhập viện dã chiến. "Tôi mừng lắm, dù chẳng giúp được nhiều nhưng thật nhẹ nhõm khi bệnh nhân nhập viện", An san sẻ.
bác sĩ Thái An dự đội ngũ y bác sĩ mạng lưới Thầy thuốc Đồng hành, tham mưu từ xa cho F0 tại nhà. Công việc hàng ngày của họ là chủ động gọi điện đến các gia đình F0, phân tầng nguy cơ và tư vấn y tế từ xa để hỗ trợ. Khoảng 1.700 trường hợp nặng (được đánh giá ở nguy cơ 3 và 4) đã được các bác sĩ viện trợ, kịp thời đến viện. mạng lưới với hơn 8.000 y thầy thuốc và tự nguyện viên từ khắp mọi miền đất nước đã chăm nom y tế từ xa và sàng lọc được gần 200.000 trường hợp F0 ở TP HCM, Bình Dương và Hà Nội.
tư vấn chăm nom, chắt lọc cho bệnh nhân, tương trợ người bệnh cách thở, chăm chút dinh dưỡng... là những tình huống mà các y thầy thuốc trong mạng lưới nhận được mỗi ngày, bất kể ngày hay đêm. ngoại giả còn có nhiều trường hợp khó thở, không có máy đo SpO2, thiếu bình Oxy được các thầy thuốc xử lý nhưng không nhiều.
Từ ngày tham gia mạng lưới, bác sĩ Nguyễn Văn Chánh đã nhiều đêm không ngủ, "chực chờ giữ máy để giao thông với bệnh nhân". Anh kể về trường hợp đêm 10/8, gia đình có ba người gồm hai vợ chồng và con trai 20 tuổi. Người chồng đã mất vì Covid-19, vợ và con trai đều là F0. Khi gọi điện đến mạng lưới, người con hoảng loạn vì mẹ đang diễn tiến nặng, khó thở và đi tả đã hai ngày chẳng thể cầm.
thầy thuốc Chánh hướng dẫn hai mẹ con tập thở và tìm cách giao thông với chương trình ATM Oxy cùng y tế địa phương để hỗ trợ. Bệnh nhân này may mắn được mượn bình oxy miễn phí nên được bác sĩ tham mưu cách thở, theo dõi và chăm nom tại nhà.
"Cả đêm đó tôi thức trắng, nghĩ lỡ có chuyện không may, bạn trẻ đó sẽ mồ côi. Suốt đêm, tôi khích lệ người thân, đề nghị theo dõi sát các các dấu hiệu bệnh nhân", anh nói.
Một F0 khác ngoài 80 tuổi, chẳng thể ăn, sốt nhẹ, ho, mất vị giác, nhà không có các thiết bị rà soát như máy đo áp huyết, SpO2. thầy thuốc Chánh hướng dẫn bệnh nhân tự đếm nhịp thở, ban sơ 33 lần/phút, song song tra danh bạ, gọi y tế. Sau khi viên chức y tế đến nhà, xác định chỉ số SpO2 chỉ còn 64%, áp huyết 120/90 mmHg, bệnh nhân được chuyển cấp cứu ngay.
"Mọi thao tác nhanh, kịp thời và phải có oxy sớm thì mạng sống của F0 nguy nan mới được bảo toàn", thầy thuốc Chánh san sẻ. Hai ngày tiếp theo, anh vẫn giữ giao thông và theo dõi sức khỏe bệnh nhân cho đến khi ông cai được máy thở oxy, có thể ăn uống và phục hồi.
Theo bác sĩ Chánh, bình thường, các bác sĩ, tình nguyện viên gọi điện tham vấn, hỏi thăm sức khỏe F0 hàng ngày. Mỗi lần giao thông, bác sĩ đều yêu cầu người thân cung cấp các chỉ số SpO2, áp huyết... để theo dõi bệnh nhân. Nhà người bệnh không có thiết bị, khi cần thiết, các bác sĩ nhờ giúp đỡ từ y tế địa phương để thẩm tra sức khỏe hiện tại của bệnh nhân. Với các ca F0 tại nhà trở nặng, không có các trang thiết bị thiết yếu, thầy thuốc liên quan y tế địa phương hỗ trợ ngay.
Tuy nhiên, việc tương trợ trực tuyến khó khăn hơn nhiều so với thăm khám trực tiếp. Các y bác sĩ chỉ đánh giá tình trạng bệnh nhân qua lời kể hoặc kết nối telehealth trực tuyến để rà chính xác hơn tình trạng bệnh. Do đó, trước khi dự tham vấn, các y thầy thuốc phải sang các buổi tập huấn trực tuyến, các bài kiểm tra, đủ điều kiện mới bắt tay vào việc.
Ngoài tham mưu chuyên môn, các bác sĩ cũng động viên, hướng dẫn bệnh nhân về chế độ dinh dưỡng, cách ăn uống, quan tâm đến giấc ngủ và chế độ tập dượt...
Bệnh nhân nữ, 64 tuổi, tự cách ly ở nhà riêng đã được 5 ngày và không có người thân ở bên cạnh để gọi đến tổng đài. "Tiếng khóc nấc vang lên bên đầu dây kia, tôi nghẹn ngào", thầy thuốc Nguyễn Phương, người kết nạp cuộc gọi, kể lại. "Người bệnh nói sợ Covid-19 thì ít mà sợ cô đơn thì nhiều, nhiều lúc không biết tâm tư với ai".
Từ ngày dự màng lưới bác sĩ Đồng hành, thầy thuốc Phương nhận ra bệnh nhân Covid-19 luôn cần trấn an và động viên tinh thần để giảm nguy cơ trở nặng. Nhiều F0 chỉ mong có người chuyện trò để vượt qua bệnh tật.
Hơn một tháng hoạt động, màng lưới thực hành hơn hai triệu phút gọi để phân tầng, chắt lọc, tham vấn y tế cho các F0 và F1 nguy cơ cao và kịp thời tương trợ bệnh nhân nặng, liên quan y tế địa phương để đưa bệnh nhân tới bệnh viện.
Để can hệ, người dân ở TPHCM có thể gọi đến tổng đài 1022 - nhánh 4; Bình Dương 0274 1022; Hà Nội 024 1022 - nhánh 3 trong ba khung giờ 9:00 - 11:00, 15:00 - 17:00, 19:00 - 21:00.
"Diễn biến dịch không lường trước, tôi hy vọng công việc này có thể phần nào chia lửa cho tuyến đầu, hạn chế ca bệnh nặng và giảm trường hợp tử vong", thầy thuốc An tâm tình rồi cúp máy, nói có người bệnh khác đang chờ.
Thùy An
Với mục tiêu giảm tỷ lệ bệnh nhân Covid-19 chuyển nặng khi điều trị tại nhà, quỹ Hy vọng phát động chương trình "Túi thuốc F0". Mỗi khoản ủng hộ 380.000 đồng ứng một túi thuốc. Quý độc giả tham khảo chi tiết tại đây.
